Pass Teorisi Yaklaşımı
PASS Teorisi ve Bilişsel Temelli Öğrenme
ide okulları olarak ana amaçlarımızdan biri de öğrenme sürecine bilimsel yaklaşıp öğrencilerimizin bilişsel alanlarını destekleyerek öğrenme performanslarını yükseltmektir. Bu nedenle okulumuzda öğretim modelimizin önemli bir parçası da PASS Teorisi yaklaşımından oluşur.
PASS Teorisi, beynin yapısını esas alan ve bu yapı üzerine kurgulanan bir öğrenme modelidir. PASS Teorisi, Rus nöropsikolog ve tıp doktoru Alexander Luria’nın beynin işleyişi üzerine yaptığı çalışmaların sonuçları temel alınarak oluşturulmuştur.
PASS Teorisi; “Planlama” (Planning), “Dikkat” (Attention), “Ardıllık” (Successive), ve “Eş Zamanlılık” (Simultaneous) bilişsel işlemlerinden oluşmaktadır ve adını da bu işlemlerin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden almaktadır. Bu dört bilişsel işlem öğrenmenin yapı taşlarını oluşturmaktadır. PASS’in tüm alanları karşılıklı olarak birbirlerine bağlıdır. Fakat her birinin kendine özgü amaçlara ulaşmak için gerçekleştirdiği bilişsel işlemleri vardır.
Planlama
Planlama, bireyin etkili problem çözme yöntemlerini belirlediği, seçtiği, uyguladığı ve değerlendirdiği zihinsel işlemlerdir.
Birey, planlama ile problemleri belirler, bunlar arasından seçimler yapar, çözümler geliştirip-uygular ve sonuçlarını değerlendirir. Bu, karar verme aktivitelerinin en yoğun olduğu ve bireylerin yaptıklarına yönelik farkındalık geliştirdikleri önemli bir aşamadır.
Planlamada iki temel bilişsel işlev ön plana çıkar: “Yaratıcı Düşünme” ve “Stratejik Düşünme.” Yaratıcı düşünme; problemlere farklı yaklaşımlar getirebilme ve orijinal fikirler ortaya koyabilme gücünü ifade eder
Planlama sadece akademik süreç için değil, sosyal ve davranışsal alan için de gereklidir. Planlamada, ortama uygun davranış sergileme, ileriye yönelik tahminlerde bulunma, dürtülerin emrinde olmadan hareket etme davranışları sergilenir. Kısacası planlama, çocuğumuzun kendi kendini değerlendirebilme becerisi ve farkındalığının geliştirilmesidir.
Dikkat
Dikkat, bireyin seçici davranarak bazı uyarıcıları dikkate alıp bazılarını almadığı zihinsel süreçtir. Dikkat; belirli bir durum üzerinde düşünmeyi, odaklanmayı ve diğer unsurları görmezden gelmeyi gerektirir. Günümüzde fiziksel ve dijital anlamda birçok uyarıcı vardır. Çocuklarımız bu uyarıcıların içinden işine yarayacaklara veya seçilmiş olanlara odaklanabilme ve bunun dışında kalanlardan etkilenmeme yetkinliği geliştirmelidir.
Eşzamanlılık
Eş Zamanlılık, bir grup halinde verilmiş olan uyarıcıların, birey tarafından birbirleriyle ilişkilendirilmesine dayalı zihinsel işlemlerdir.
Çocuklarımızın akademik alanda en çok ihtiyaç duyduğu alanlardan biri eş zamanlılıktır. Sınıf, sözel paylaşımların yapıldığı bir öğrenme ortamıdır. Öğretmenlerin verdikleri sözel bilgiler, arkadaşlarının yaptıkları paylaşımlar, öğrenciler tarafından işlenir ve anlamlandırılır. Eşzamanlılığı iyi olan bir çocuk, öğretmenin sözel olarak verdiği bir bilgiyi imajine edebilir ve mantıksal çıkarımlarda bulunarak öğrenmeyi kalıcı hale getirebilir.
Ardıllık
Ardıllık, özel bir sıralama ile oluşturulmuş dizinler arasındaki ilişkiyi belirlemeye dayalı zihinsel işlemlerdir.
Ardıllık, yazılı ve sözel dizinlerin hatırlanabilmesi için gerekli bir bilişsel işlemdir. Ardıllık becerisi yüksek olan bireyler sözel yönergeleri sıralı biçimde algılar ve daha kolay özümserler. Kendilerine verilen yönergeleri adım adım takip edebilirler ve kurallı bilgi ile daha rahat çalışırlar.
PASS Sistemi Çocuklarımıza Ne Katacak?
ide okulları’nda uygulanan bilişsel işlevlere dayalı öğrenmeyi temel alan PASS Teorisi çocuklarımıza etkin bir öğrenme süreci ve deneyimi sağlamayı amaçlar. Bu sistem sayesinde:
• Çocuklarımızın planlama, dikkat, eş zamanlılık ve ardıllık bilişsel düzeyleri bu alanları desteklemeye yönelik etkinliklerle güçlendirilir.
• Beynin çok yönlü çalışması desteklenerek, öğrenme performansı arttırılır ve kalıcı öğrenme sağlanır.
• Dört bilişsel alanı da gelişen çocuklar bir derste öğrendikleri bir yaklaşımı başka derslere ve diğer yaşam deneyimlerine aktarabilir.
